اهداف ایجاد رخنه گاه های (بک دورها) سخت افزاری و چند راهکار برای مقابله

برای نمایش مطلب باید رمز عبور را وارد کنید

رخنه گاه های(در پشتی، در مخفی، حفره امنیتی) سخت افزاری و تهدیدات آن در محیط سایبری

رخنه گاه(در پشتی) کلمه ایست برای توصیف راهی برای نفوذ به یک محیط و در عالم سایبر، مدخلی برای نفوذ به سیستم با هدف جاسوسی، خرابکاری، تغییر عملکرد، استهلاک و حتی تعمیر و نظارت از دور.بیشتر حملات سایبری به دلیل وجود آسیب پذیری های عمدی یا سهوی نرم افزاری است اما به تازگی گزارش های زیادی از کشف رخنه گاه های سخت افزاری تهیه شده که حکایت از تعبیه یا افزودن یک مدار یا ابزار سخت افزاری مخفی برای کنترل و آسیب رساندن به سامانه اصلی دارد. بنابراین در صورت وجود چنین راه های تصاحب یا نفوذ به پردازنده، حافظه، دیسک، کارت شبکه، منبع تغذیه، انواع حسگرها و محرکها، دیگر هیچ امنیتی برای سامانه های اطلاعاتی، رایانشی، کنترلی و شبکه های ارتباطی و صنعتی وجود نخواهد داشت و یا دست کم تستهای نفوذ سنتی نرم افزاری فاقد کارآیی و دقت لازم برای تشخیص چنین آسیب پذیری ها و تهدیداتی خواهند بود. لذا گام اول در مقابل این تهدیدات، باور وجود آنها و گام دوم شناخت یا کشف آنها و گام سوم بستن راه یا خنثی سازی شان است.

در پست دیگری درباره اهداف ایجاد رخنه گاه ها و راهکارهای مقابله با آنها مطالبی بیان خواهم کرد.

مفهوم تاب آوری و ارتباط آن با پدافند غیرعامل

واژه تاب آوری در اوایل قرن 17 میلادی از فعل لاتین «Resilire» به معنای جهش و به حال خود بازگشتن ، وارد زبان انگلیسی شد . در سال 1973 ، هولینگ (Holling) واژه «تاب آوری» را به طور مشخص ، وارد ادبیات تخصصی بوم شناسی (اکولوژی) نمود . بنابر نظر هولینگ ، تاب آوری به عنوان راهی برای درک فشارهای دینامیکی و غیرخطی جذب شده در زیست بوم و به صورت مقدار اختلالی که زیست بوم می تواند بدون ایجاد تغییرات عمده و اساسی در ساختار خود جذب کرده و پایدار باقی بماند ، تعریف شده است . در طی زمان ، تغییرات زیادی در مفهوم واژه تاب آوری ایجاد شده است . اگر چه تفسیرهای موجود برای این واژه ، پیچیده و متنوع هستند، اما آنچه مسلم است ، ارتباط نزدیک میان مفاهیم تهدیدات، مخاطرات، آسیب پذیری و تاب آوری وجود دارد . در این راستا در نظر گرفتن تاب آوری به عنوان توانایی سازمان دهی به پیامدهای ناشی از وقوع تهدیدات و همچنین، توانایی جذب تنش ها و پایداری در برابر آن، در عین حفظ کارآیی اصلی، مورد توجه ویژه است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که مشخصه بازگشتن به موقعیت و شرایط پیش از وقوع تهدید، همچنین بهبودبخشی به وضعیت آن در راستای توسعه هر چه بیشتر را در سیستم ها، تاب آوری می نامند (Amaratunga and Haigh, 2011).

از طرفی تاب آوری را توانایی سیستم های شهری برای پاسخگویی به تنش ناشی از تهدیدات و سوانح و بازتوانی سریع پس از آن تعریف کرده اند. این توانایی و ظرفیت، شرایط ذاتی سیستم را شامل شده و جذب اثرات تهدید و کنار آمدن با واقعه را تسهیل می سازد. به طور کلی فرآیندهای تطبیقی پس از وقوع تهدید و توانایی سیستم برای سازمان دهی مجدد، تغییر، آموختن از تجارب و نحوه پاسخ گویی به تهدیدات، نشانه هایی از تاب آوری سیستم در برابر تهدید قلمداد می شوند (Cutter .2008).

با توجه به تعریفی که کالیگ(Kulig)، پتن (Paton) و واکرز (Walkers) ارائه داده اند، تاب آوری فرآیندی پویا و در حال رشد توصیف شده است که نه تنها به ظرفیت و توانایی جامعه در مقابله با فجایع ناشی از بروز تهدید و سوانح وابسته بوده، بلکه توانایی عملکرد و کارایی سیستم در سطحی بالاتر از قبل را با توجه به تجارب کسب شده، توضیح می دهد. بنابراین، تاب آوری در این تعریف، ظرفیتی از یک سیستم است که پتانسیل تطبیق با تهدید را به منظور دستیابی و یا حفظ سطح قابل قبولی از عملکرد و ساختار ایجاد می نماید. باید توجه داشت که ظرفیت و توانایی تطبیق، مهمترین شاخص سیستم های تاب آور محسوب گردیده و بازتوانی و احیا، ظرفیت تحمل و جذب فشار، سرعت بازگشت به شرایط عادی، تثبیت و ارتقای موقعیت سیستم و عملکرد آن در رده های بعدی قرار می گیرند .

از جانب دیگر ، مفهوم تاب آوری در شهرها با در نظر گرفتن شهرها به عنوان سیستمهای پیچیده ، با اجزای به هم وابسته، تعریف می شود. ساختارهای معماری، جمعیت، تمرکز، مراکز تجمع و سیستمهای زیرساختی ، اگر چه اجزای تشکیل دهنده شهرها هستند، اما آسیب پذیری شهرها را در برابر تهدیدات افزایش می دهند (Gosdchalk,2003). در این راستا، تقلیل میزان آسیب پذیری و بالا بردن سطح انعطاف پذیری محیط کالبدی شهرها در برابر تنش های ناشی از بروز تهدید و نیز به حداقل رساندن زمان بازتوانی، همچنین ارتقا و بهبود بخشی سطح زندگی افراد و به طور کلی، تاب آور ساختن شهرها در برابر تهدید، از جمله مهمترین عواملی است که می بایست در شهرها مورد توجه قرار گیرد .

افزون بر این، تاب آوری در برابر بحران های وارده، دارای دو کیفیت اصلی معرفی شده است. اول، کیفیت ذاتی که شامل عملکردها در شرایط عادی و زمان غیر از بحران می شود و دوم، تطبیق پذیری در زمان بحران و انعطاف پذیری در هنگام پاسخگویی به تهدید، که می تواند در سیستمهای کالبدی شهرها مانند زیرساخت ها و سیستمهای اجتماعی و یا اقتصادی مانند مؤسسات و سازمانها مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، به کارگیری این دو کیفیت اصلی می تواند از عوامل افزایش تاب آوری آنها در برابر تهدید گردد (Cutter,2008). افزایش انطباق پذیری شهرها در برابر تهدید، با انعطاف پذیری سه مؤلفه اصلی شهر شامل، فرم کالبدی (اجزای کالبدی شهر)عملکرد شهر و جریانها (حرکت انسان، اطلاعات، حمل و نقل و خدمات) و زیرساختها، نقش به سزایی در افزایش تاب آوری شهرها ایفامی کند (Arefi,2001) .

در مطالعاتی که توسط آلن و بریانت (2010) ، برک (Berke) و کامپانلا (Campanella) (2006) ، کاتر (Cutter) (2008) و تیلیو (Tilio) (2011) انجام شده است نیز به نقش تعیین کننده کاربرهای شهری در تقلیل پیامدها و اثرات سوء تهدید و همچنین تاب آور ساختن شهر در برابر خطرات ناشی از تهدیدات اشاره شده است. باید توجه داشت که تعیین کاربرهای همسان در کنار هم، به گونه ای که در زمان بروز تهدیدات مشکل زا نباشند و همچنین مشخص کردن فضاهای باز چند عملکردی در درون بافت متراکم محلات مسکونی در شهرها نیز باعث افزایش تاب آوری شهری در برابر تهدید می گردد.

دریک جمع بندی می توان گفت باکنار هم قراردادن عناصر شاخص موجود در مفاهیم پدافند غیرعامل و همچنین مفهوم تاب آوری سیسمتها بادر نظر گرفتن تهدید به عنوان عامل تنش زا می توان ارتباط موجود میان مفهوم تاب آوری وپدافند غیرعامل را چنین بیان کرد : «اگر رویکرد پدافند غیرعامل به نحوی باشد که یک دارایی در شرایط بروز تهدید، ظرفیت تحمل تنشهای وارده را داشته و ایمنی و امنیت را برای آن فراهم آورد و همچنین ظرفیت سامان دهی اجزای خود را به نحوی که عملکرد آنها را در شرایط بحرانی حفظ کند، داشته باشد، دارایی در برابر تهدید تاب آور است».

مقولات مرتبط با تاب آوری دارایی ها با مفاهیم تاب آوری در حوزه های دیگر مانند ابعاد اجتماعی ، نهادی و ... وابسته است . از این رو در پستهای دیگر به تبیین مفاهیم ، ابعاد و مؤلفه های تاب آوری پرداخته خواهد شد. با توجه به نوپا بودن مفهوم تاب آوری، بررسی و تحلیل تاب آوری و تطبیق و ارتباط آن با پدافند غیرعامل و معرفی شاخصها و مدل سنجش آن میتواند موضوعات تحقیقی جذابی باشد.

سطوح آسیب پذیری

آسیب پذیری در سه سطح قابل پیگیری و بررسی است:

 

1. سطح راهبردی که دارای شاخص هایی به شکل زیر است:

• عدم توانایی در جلوگیری از خطر
• فقدان آگاهی در خصوص چگونگی رفع تهدید
• ضعف یا فقدان قدرت در رفع تهدید
• اجبار به زندگی در شرایط خطرناک
• عدم توانایی در حفظ پایداری نقاط برتر
• فقدان ظرفیت انطباق

• سطح عملیاتی که مهمترین شاخص های آن عبارتند از:

• تجدید ناپذیری یا عدم امکان جایگزینی
• ترمیم ناپذیری یا عدم توان بازیابی و بازتوانی
• ضعف در حفاظت

• سطح تاکتیکی که شاخص های آن شامل:

• عدم کارآیی تمهیدات موجود
• ضعف در ایجاد آمادگی
• وابستگی
• امکان دسترسی به اطلاعات
• امکان نفوذ

تهدید و آسیب پذیری

تهدید به معنای ترسانیدن و بیم دادن است و در اصطلاح به معنای هرچیزی که ثبات و امنیت را به خطر اندازد.به عبارتی به هر اقدام و تحرک بالقوه و احتمالی سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی که موجودیت و اهداف حیاتی فرد، نهاد یا کشوری را به مخاطره بیندازد و نیز موانع و چالشهایی که ما را از رسیدن به هدف بازداشته و یا باعث کاهش سرعت ما در دستیابی به آن گردد، تهدید گفته می شود.همچنین به هرگونه اقدام از سوی غیر یا محیط اطراف که منجر به بروز خسارت یا آسیب شود، تهدید می گوییم.تهدیدات در حالت کلی به دودسته ی طبیعی و انسان ساخت تقسیم بندی می شوند.

 استعداد پذیرش آسیب ناشی از هرگونه تهدید به صورت فیزیکی و یا غیر فیزیکی برای یک سیستم یا جامعه را آسیب پذیری می گوییم.آسیب پذیری به طور کلی بر حسب نوع، جنس و ماهیت تقسیم بندی می شود و بر این اساس ماهیت آن ذاتی یا عرضی است، جنس آن سخت افزاری یا نرم افزاری است و نوع آن انسانی، فنی،سایبری و ... می باشد.علل زمینه ای، فشارهای محرک و شرایط غیرایمن آسیب پذیری را نسبت به تهدید افزایش می دهد.

رابطه ی تهدید و آسیب پذیری به گونه ای ست که هرگاه آسیب پذیری افزایش یابد جا برای اثرگذاری بیشتر تهدید و بالفعل شدن آن فراهم می گردد.آسیب پذیری فرودگاهی است که باند فرود تهدید را آماده می سازد.