مدیریت بحران و پدافند غیر عامل

آموزه های علمی و تجربی در زمینه های مدیریت بحران و پدافند غیر عامل

مدیریت بحران و پدافند غیر عامل

آموزه های علمی و تجربی در زمینه های مدیریت بحران و پدافند غیر عامل

مدیریت بحران و پدافند غیر عامل

۵۸ مطلب با موضوع «پدافندغیرعامل» ثبت شده است

اثرات ناشی از وقوع جنگ اطلاعات از ماهیت و متغییرهای  این جنگ سرچشمه می گیرد.مطالعه ی سه اثر اصلی جنگ های اطلاعاتی که در پی می آید امکان هدف گذاری بهتر و تعیین اهداف مناسب را فراهم می آورد.این سه اثر اصلی جنگ اطلاعات عبارتند از:

 

  • مرگ آگاهی:
    • عدم دسترسی به اطلاعات درست یا دسترسی به اطلاعات نا درست
    • تغییر مکانیزم فکری و کند شدن و کاهش  قدرت تصمیم گیری 
    • الگوریتم های نادرست تجزیه و تحلیل
    • پردازش نادرست اطلاعات
  • ناتوان سازی استراتژیک: آسیب رسانی به نقطه ای که طرف مقابل را از پاسخ به حمله ناتوان سازد.
  • برتری اطلاعاتی
۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۹۸ ، ۱۶:۲۵

جنگ اطلاعات در دنیای امروز به عنوان یک مدل مستقل و اثرگذار در نبردها معرفی شده و ویژگی های خاص خود را دارد.هفت ویژگی جنگ اطلاعات را به شکل خلاصه بیان میکنیم:

 

  • گستردگی: جنگ اطلاعاتی دایره وسیعی از اهداف را به صورت همزمان و یا در کمترین زمان مورد هجوم قرار می دهد.شعاع اثر این جنگها محدود به جغرافیای خاص محدود نبوده و برد زیادی دارد.
  • همه جانبه گرایی: ویژگی گستردگی جنگ اطلاعاتی موجب بوجود آمدن خاصیت دیگری می شود که گستردگی در عمق یورش و یا بیشترین تعداد همزمانی اهداف را به دنبال دارد.به عبارت دیگر طیف متنوعی از اهداف خواسته یا ناخواسته در معرض هجوم جنگ اطلاعاتی هستند.
  • کیفی بودن: ماهیت کیفی اطلاعات باعث می شود اندازه گیری میزان تخریب یا اثرگذاری هجوم، سخت شده و سنجش با کندی صورت گیرد.به طور مثال در این جنگها تفکر و تصمیم گیری به شکل کیفی تحت تاثیر قرار می گیرند.
  • اختلال: در جنگ اطلاعات مهمترین اثر اختلال است. در این جنگها انهدام به آن صورت بحث کلاسیک جنگها وجود ندارد اما ممکن است اختلال ایجاد شده در یک پروسه آبشاری موجب انهدامی با ویژگی هایی که تا کنون بیان شده شود.اختلای با ماهیت کیفی میتواند اثری طولانی تر و مخربتر از جنگهایی با سلاح متعارف داشته باشد.
  • عدم تقارن: حضور طیف گوناگون در اهداف این جنگ موجب واکنش های متفاوت شده و برآیند انرژی بازگشتی مشخص نیست.به عبارتی احتمال غافلگیری در اینگونه جنگ ها وجود دارد.هیچ تناسبی با قدرت نظامی یک کشور در اینگونه جنگها وجود ندارد و همین عدم تناسب منجر به نامتقارن شدن شدن اینگونه جنگها می شود.
  • بعد زمانی نامحدود: بعد زمانی جنگ های اطلاعاتی نامحدود است.این جنگها از دوره ای خاص شروع نمی شوند و وابسته به تنش فیزیکی نیستند.در حقیقت این جنگها تا زمانی که طرف مقابل به خواسته های حمله کننده تن در دهد ادامه دارند.
  • سرعت محوری: با توجه به سرعت انتشار و پردازش اطلاعات، دو فرآیند سرعت خبرگیری و سرعت در تصمیم گیری در این جنگها به شت افزایش یافته و دست بالا را برای حمله کننده نگه می دارد. تا زمانیکه کنش یورش برنده برای طرف مقابل مشخص نباشد همواره یک قدم جلوتر خواهد بود.
۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۹۸ ، ۱۰:۱۷

پدافند غیرعامل اطلاعاتی مجموعه سازوکار هایی است که بتوانند یا مانع از اجرای عملیات اطلاعاتی دشمن شوند یا از اثرات آن بکاهند.پدافند غیرعامل اطلاعاتی یک حوزه عملیاتی نوین محسوب می شود و از مهمترین تمهیدات آن کاهش آسیب پذیری زیرساخت های حیاتی اطلاعات در سطح ملی می باشد.

مفهوم جنگ اطلاعات عبارتست از: «میدان نبردی نوین در حوزه های انسانی و فنی که برای شکست استراتژیک طرف مقابل از طریق اثرگذاری بر محوری ترین بخش سیستمهای انسانی و فنی یعنی کسب آگاهی ، تلاش می کند.به عبارتی با ایجاد اختلال در فرآیندهای کسب آگاهی در سیستمهای انسانی و فنی، کارکردهایی مانند تفکر، تصمیم گیری، تصمیم سازی، پردازش، انتقال و دقت اطلاعات مختل می شوند و منجر به واپاشی سیستم می گردد».

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ خرداد ۹۷ ، ۱۵:۱۴

یکی از مهمترین گامها در فرآیند طراحی و اجرای اقدامات پدافند غیرعامل، الویت بندی میزان اهمیت مراکز ثقل است که می بایست بر اساس شاخصهایی محاسبه و کمی شده و مورد مقایسه قرار گیرد.هفت شاخص اصلی که هریک دارای شاخص های فرعی نیز می باشند، برای این الویت بندی مورد ارزیابی قرار می گیرند.این شاخصها عبارتند از:

 

  1. اهمیت استراتژیک
  2. گستره حوزه نفوذ
  3. عمق تاثیرگذاری
  4. انحصاری بودن و یا امکان تجدیدپذیری
  5. امکان استفاده از خدمات جایگزین و موردی
  6. میزان، نوع و پایداری تهدید
  7. ارزش اقتصادی 
۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ خرداد ۹۷ ، ۰۸:۳۶

پنج حلقه استراتژیک واردن، توسط سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا به نام جان واردن پیشنهاد شده و در همه جنگهای اخیر آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است.این استراتژی مراکز ثقل کشور مورد تهاجم را در پنچ دایره متحدالمرکز قرار می دهد و از آنها به عنوان ساختارهای قدرت هر کشور یاد می کند.این تئوری بیان می کند که پنج حلقه مذکور چه در حالت دفاعی و چه در حالت حمله، باید در استراتژیهای دفاعی و تهاجمی در نظر گرفته شوند.بر اساس این تئوری اگر در شبیه سازی کشور با بدن انسان، مراکز ثقل مانند اندام انسانی در نظر گرفته شوند، برای از بین بردن قدرت تحرک و حیات یک کشور باید به مراکز ثقل آن کشور نفوذ کرد.به این ترتیب تهاجم گاهی می تواند بدون دخالت نیروهای نظامی کشور مورد تهاجم، از طریق ضربه زدن به مراکز ثقل، کشور مورد نظر را به زانو درآورد.همینطور در استراتژی دفاعی و اقدامات پدافند غیرعامل، کشورها باید این پنج حلقه و اثرات انهدام و آسیب هریک را بررسی نموده و استراتژی خود را بر این اساس پایه ریزی کنند.حلقه های واردن عبارتند از:

  1. رهبری ملی(درونی ترین حلقه): معادل سیستم عصبی و مغز انسان                           National Leadership
  2. محصولات کلیدی: معادل سیستم هاضمه و گردش خون انسان                                            Key Production
  3. زیرساختها: معادل دست و پا و عضلات انسان                                                                    Infrastructures
  4. جمعیت مردمی و اراده ملی: معادل روح و روان انسان                                         Populations&People Will
  5. نیروهای عملیاتی: سلولهای دفاعی                                                                                   Field Forces  


۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آذر ۹۴ ، ۲۳:۳۴
مراکز ثقل، مراکزی هستند که محور و منشا تمام تحرکات، فعالیتها و قدرت کشور می باشند.مراکز ثقل یک کشور مثل اعضای یک بدن انسان در نظر گرفته می شوند که در صورت انهدامِ هریک، پیکره کشور فلج شده و قادر به ادامه حیات نخواهد بود.مراکز ثقل کشورعبارتند از:
  • مراکز اصلی تصمیم گیری های کلان سیاسی و نظامی و سازمان مرکزی صدا و سیما به مثابه مغز و سیستم عصبی ارگانیک.انهدام در این مراکز باعث از دست رفتن اداره و کنترل و فرماندهی کشور می شود.
  • نیروگاه های برق، مراکز صنایع سنگین، پالایشگاه ها و مخازن سوخت، صنایع دفاعی، شبکه آبرسانی، انبارهای عمده غذایی و دارویی و بانک ها و مراکز عمده مالی به مثابه سیستم هاضمه و گردش خون ارگانیک.انهدام در این مراکز زیرساخت های اقتصادی و عملیاتی متوقف می شوند.
  • فرودگاه ها، راه آهن، بنادر و شبکه راه و جاده و مخابرات محلی و منطقه ای به مثابه دست و پا و عضلات. انهدام در این مراکز باعث قطع خطوط ترابری وعدم امکان پشتیبانی و کمک رسانی می شود.
  • مراکز عمده رسانه ای، شبکه های اجتماعی، اینترنت، مراکز منطقه ای صدا و سیما و مطبوعات به مثابه روح و اراده انسانی. در صورت انهدام این مراکز تضعیف روحیه مردمی و سست شدن وحدت ملی و تغییر باورها و ارزشها بوجود خواهد آمد.
  • نیروهای عملیاتی شامل سیستمهای اعلام خبر، پایگاه های نظامی و مراکز پشتیبانی فنی آنها و نیروی انسانی مربوطه به مثابه سلولهای دفاعی بدن.در صورت انهدام زمینه برای تهاجم و اشغال کشور فراهم می شود.
۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ آذر ۹۴ ، ۲۱:۵۶

همانگونه که گفته شد، پدافند غیرعامل از برنامه های استراتژیک در کشور می باشد.بر اساس سیاست هاس کلی آن و مطالعه اقدامات صورت گرفته بر اساس این اقدامات، می توانیم آنها را در چهار سطح دسته بندی کنیم:

  1. سطح عالی و راهبردی:تورفتگی متن اقداماتی که در این سطح صورت می گیرد شامل عالی ترین سطح اقدامات در کشور می باشد. قانون اساسی، تدابیر رهبری کشور، قوانین موضوعی، چشم انداز بیست ساله کشور، برنامه های بلند مدت و سیاست های کلی عمده محورهای این سطح هستند.بیشترین اثرگذاری در این زمینه در این سطح از اقدامات پدافندغیرعامل ایجاد می شود.
  2. سطح عملیاتی: شامل برنامه های اجرایی دستگاه ها و نظام اجرایی برنامه ها می باشد.دستورالعمل های اجرایی و روشهای اجرایی فنی و پدافند غیرعامل در این سطح تدوین و تشریح می شود.این سطح حوزه مهندسی دستگاه ها را شامل می شود و روش های فنی کاهش آسیب پذیری و پاسخ به تهدید یا کاهش آن در این سطح تدوین می شوند.آیین نامه های اجرایی قوانین مصوب مجلس،آیین نامه نظام عمرانی و فنی کشور، استانداردهای فنی و دستورالعمل های مدیریتی در این سطح کیفیت اجرای پدافند غیرعامل را تضمین می کنند.ادبیات این سطح مهندسی و استاندارد است.
  3. سطح اجرایی: شامل اقدامات اجرایی با ماهیت اجرایی و آمادگی مقابله با حوادث می باشد.مسئولیت اجرایی در این سطح به عهده مسئولین اجرایی کشور است و اجرای با کیفیت برنامه ها، آمادگی مقابله با حوادث در دستگاه ها، اجرای آموزش، اجرای مانور و برطرف کردن آسیب پذیریهای اجرایی دستگاه ها در این سطح عملی می شود.ادبیات این سطح، ادبیات مدیریت بحران است.
  4. سطح ویژه: برای انجام پروژه های خاص و یا زیرساخت های ویژه اقداماتی در این سطح صورت می گیرد که شامل اقدامات فوریتی بوده و بر اساس یک پاسخگویی خاص در زمان مشخص انجام می شود.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ آذر ۹۴ ، ۲۰:۵۹

سیستم های اعلام خبر و هشدار سریع هم در مدیریت بحران و شرایط اضطراری ناشی از حوادث و تهدیدات طبیعی و هم در پدافند غیرعامل از اهمیت ویژه ای برخوردارند.این سیستم ها به نوعی زمان پاسخگویی و مقابله با تهدید عملی شده را افزایش داده و موجب می شوند اثر عنصر غافلگیری در شرایط بحرانی بوجود آمده، کاهش یابد. این سیستمها باید تا حد امکان افراد درگیر در حادثه احتمالی و یا در معرض تهدید را پوشش دهد و این اطمینان وجود داشته باشد که به همه آنها اطلاع رسانی که هدف این سیستمهاست انجام شده است. این سیستمها علاوه بر افزایش میزان آمادگی در برابر تهدیدات موجب کاهش استرس و ایجاد امنیت روانی بیشتر می شوند.نحوه اطلاع رسانی و نوع هشدار این سیستمها در شرایط مختلف کاری و بر اساس نوع تهدیدات، متفاوت است. هشدار در این سیستمها می توانند در سطح ملی، منطقه ای و یا به شکل محیطی باشند و اشکال مختلفی همچون صوتی، تصویری، ارتعاشی و ... داشته باشند.در حال حاضر سیستمهای هشدار راداری حفاظت از مرزها و سیستمهای هشدار سریع زلزله از مهمترین و کاربردی ترین سیستمهای اعلام خبر و هشدار سریع در کشورهای مختلف هستند.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ آذر ۹۴ ، ۰۰:۰۲

مقاوم سازی و ایجاد استحکاماتی که بتواند بخشی از آسیب پذیریها را حذف و یا قسمتی از اثرات آنها را کاهش دهد، از اصول پدافند غیرعامل است. به نظر می رسد این اصل شامل یکی از بدیهی ترین اقدامات دفاعی در همه زمینه ها باشد؛اما زمانی اهمیت موضوع و پیچیدگی آن مشخص می شود که طبقه بندی مراکز ثقل و زیرساخت های یک کشور با توجه به نوع تهدیدات موجود مشخص شود. همانگونه که در همه اصول پدافندغیرعامل رعایت می شود، اجرای هیچ پروژه ای نباید هزینه ای بیش ازهزینه آنچه در صورت عملیاتی شدن تهدید به کشور تحمیل می شود، داشته باشد.مراکز حیاتی، حساس و مهم هریک دارای پروژه های مقاوم سازی متفاوت هستند. ضمن اینکه مصادیق مقاوم سازی در هریک از صنایع مختلف بر اساس نوع فعالیت و نوع تهدیدات متصور در مورد انها به شکلی متفاوت اجرا می شود.ایجاد فضاهای امن برای مدیریت شرایط اضطراری یکی از اقداماتی است که در زمینه مقاوم سازی انجام می شود.

۱ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ آذر ۹۴ ، ۲۲:۲۶

 

 

جداسازی، گسترش افراد، تجهیزات و فعالیت‌های خودی از محل استقرار اصلی به محلی دیگر به منظور تقلیل آسیب پذیری، کاهش خسارات و تلفات می‌باشد؛ انتقال هواپیما‌های مسافرتی به فرودگاه‌های دورتر از برد سلاح های دشمن و یا انتقال تجهیزات حساس قابل حمل از محل اصلی به محل موقت که به علت عدم شناسایی و حساسیت مکانی، دارای امنیت و حفاظت بیشتری می‌باشد مصداقی از جداسازی و جابجایی است.جداسازی در حقیقت ایجاد فاصله مناسب بین اجزای یک سیستم است به نحوی که چنانچه یک جز از آن مورد تهدید قرارگرفت، جز دیگر آن آسیب نبیند و یا با حداقل آسیب روبرو شود.

جداسازی در مواردی به گونه ای صورت می گیرد که موجب توقف کامل فعالیت نگردیده و امکان راه اندازی و از سرگیری فعالیت پس از یک حمله و انهدام بخشهایی از تاسیسات و تجهیزات با استفاده از تجهیزات و وسایل متفرقه امکان پذیر باشد.حداقل کار جداسازی، انتقال تجهیزات ، قطعات ، مواد و سایر وسایلی که نقشی در فعالیت جاری ندارند به محل امن تر می باشد تا بدون اینکه کاهشی در فعالیت صورت گیرد بتوان از این وسایل در زمان نیاز بهره برداری نمود. جداسازی در محلهایی که ممکن است مورد حمله دشمن قرار گیرند از حداقل پرسنل استفاده گردد.

 

 

 

 

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ آذر ۹۴ ، ۲۱:۴۲